Wat ik het liefst zou vergeten

 

De ballen gehakt maken een zacht sissend geluid in de pan

Ze staan op tafel zacht te roepen.

Het enige geluid hoorbaar in de kleine eetkamer achter de winkel.

Verder is de stilte te snijden.

Niet praten vader heeft hoofdpijn, last van veel en van de oorlog.

Elk gesproken woord zou hem kunnen laten ontwaken uit zijn ellendige omstandigheden

die hij nu nog alleen draagt. Tringgggg er komt een klant binnen.

Degene die aan de beurt is om te helpen  ontsnapt.

 

Zijn nieren waren kapot gebonkt, achterop de laadkleppen van vrachtwagens die hem naar Estland brachten, waar hij werkte voor de Duitsers in een looierij.

Later thuis vertelde de dokter hem; "vlees is vergif voor je  bijna niet meer werkende nieren"

De gehaktballen wisten daar niets van. En in de dreigende stilte brachten zij met hun licht gesis een heerlijke geur voort die alles deed vergeten.

Na een Here zegen deze spijzen,  dank,  amen, werd er opgeschept, vader kreeg als gebruikelijk in die tijd het grootste stuk vlees of de meeste ballen.

De woorden van de dokter werden dag en nacht gebruikt, maar tijdens het eten smolten zij als was in de hete jus en het vlees verdween in het lichaam waar het als vergif zijn werking kon doen.

"Peter als je met je vader gaat vissen let dan goed op hem, hij wil zichzelf verdrinken"

Op school ging het niet zo met mij, niet dat ik niet kon leren, maar ik was een dromer en leefde in een fantasiewereld.

Ik had altijd al in de winkel geholpen omdat ik van mensen hou. en mijn moeder een ster was in het manipuleren. "Wat moet ik achttien maanden hier alleen als jij in militaire dienst bent?"

 

Mijn vader had het humeur van een stoppelbaard, hard en stug, niet tegen de haren instrijken.

Ik had elke dag de zenuwen en de diaree . Ik leek wel een vis met een doorlopend darmkanaal.

Bij de keuring voor militaire dienst in Delft werd ik gemakkelijk afgekeurd. Aan een soldaat met zijn ransel vol toiletrollen had men niets.

 

Er was een deur tussen de winkel en de woonkamer met een magische kracht. In de kamer was vader ziek tot sterven toe, maar eenmaal door de deur naar de winkel; "een spontane genezing"

De klanten merkten niets. Alle kwalen bleven aan het deurkozijn hangen, wachtend tot hij de kamer weer in zou lopen. Het deurkozijn is bij een verbouwing gelukkig vernietigd.  Hier had ik veel mensen mee kunnen helpen. Loop door mijn deur, van binnen naar buiten en al je pijn, zorgen en ellende vallen van je af.

Echter als je van buiten naar binnen loopt, dan.....

 

De winkel werd getaxeerd en ik de nieuwe eigenaar.

Rust ? Dat had je gedacht. Dagelijks kwamen mijn ouders, hun misère over mij uitstorten.

Als ze hun verhaal gedaan hadden, was steevast de opmerking; "zou je niet eens aan het werk gaan".

Mijn vader hunkerde elke dag naar de verlossing van de dood.  Elke dag beheerste dit zijn gesprek.

Op een gepland moment heb ik de winkeldeur op slot gedaan hem meegenomen naar het pakhuis.

Een touw met strop, hing op de juiste hoogte aan een balk met eronder een stoel.

" Ik help je en neem de verantwoording".  

"Je doet het nu of.......... ik wil je er nooit meer over horen". 

Ik hoorde hem er nooit meer over.

Jaren later door de ballen gehakt naar de dialyse gestuurd,  aan het eind van zijn krachten, is hij vrijwillig gestopt met dialyseren. Toch een soort van zelfmoord.

Op de avond dat hij zou sterven, hadden mijn zus, zwager, moeder en ik om acht uur afscheid genomen.

Ik ging bij vrienden, met een snackbar, wat eten en reed doelloos rond.

Mijn vader had altijd de gewoonte gehad iets vervelends te zeggen en snel de winkeldeur achter zich dicht te trekken. Ik durfde op deze avond niet meer naar hem toe, bang dat hij bij het dichttrekken van de laatste deur mij nog een sneer zou geven.

Wat heb ik deze man gehaat.

Mijn geschiedenis wil ik niet vergeten, wel de haat,  Maar het feit dat ik een mens zo intens gehaat heb, dat zou ik het liefste vergeten.  

Inmiddels heb ik hem vergeven. Ik laat wrok niet mijn leven verzieken.

 

Jaren later ben ik gaan onderzoeken en nadenken hoe iemand zo kan verworden.

De flarden van zijn leven die mijn vader mij vertelde en de gesprekken met zijn broer Aart kwamen tot leven. Ik dacht na en combineerde.

Zijn oorlogsbelevenissen hadden ongetwijfeld  geleid tot een trauma.

Zonder dat hij hier duidelijk over gesproken had werd mij veel duidelijk.

Hij had twee Duitse kampen bezocht in de oorlogsjaren en zeker niet als toerist. Hij was getuige geweest bij het omhoog gooien van Joodse kinderen op een station.

Duitse soldaten maakten er een sport van hen te doorzeven  voordat zij de grond raakten.

In 1939 werd hij opgeroepen voor de mobilisatie en gelegerd in Rhenen.

Het 22ste regiment infanterie waartoe hij behoorde had zich ingegraven

aan de voet van de Grebbeberg en wachtte af. Nadat de Duitsers startten met het offensief en de soldaten de kisten met hand en andere granaten geopend hadden, werd al snel duidelijk dat ze geen kans hadden.

De kisten waren gevuld met zand en stenen.  Hier had de derde colonne toegeslagen. De derde Colonne was een aanzienlijk aantal  "landgenoten " die voor de oorlog begon, alles wat maar mogelijk was hadden gesaboteerd.

Één van deze acties was, de banden doorsnijden van bijna alle Nederlandse vliegtuigen o.a. op vliegveld Waalhaven in Rotterdam.

Slechts één Fokker kon toen het nodig was opstijgen.

Daar wisten de mannen bij de Grebbelinie niets van.

De luitenant die het bevel voerde telde de knopen van zijn jas en sprak;

Jullie hebben de kisten met stenen en zand gezien, wat denken jullie?

Iedereen zweeg, waarop de luitenant riep, we gaan naar huis.

Bijna alle mannen uit de compagnie ontsnapten aan het moordend Duits kanonvuur. Mijn vader bereikte de plaats in Rhenen waar zijn motor stond, en reed naar Rotterdam.

Feitelijk was hij met zijn maten gedeserteerd.

In 1943 werd hij opgepakt voor de Arbeits Einsatz en op transport gezet naar Duitsland. Hij moest werken in de Ruhr. Het was een geluk dat hij Duits sprak en schreef, waardoor hij op kantoor mocht gaan werken.

Hij kwam daar simpel weg. (niets bijzonders) gewoon met verlof gestuurd naar Holland.

Daar voor de tweede keer opgepakt en naar Estland gestuurd

Hij is daar een tijdje werkman geweest in een huidenfabriek.

Tijdens het werk met een grote ijzeren tang in zijn hand tot moes geslagen.

De Duitser wachtte met een pistool in de hand op het moment dat hij zich zou verdedigen om hem af te maken. Hij kon zich gelukkig inhouden. In de ontstane chaos veroorzaakt door de oprukkende Russen kon hij ontsnappen

Na een paar weken passeerde hij heelhuids de frontlinie.

Geraakt worden door een kogel, Duits of Amerikaans maakt geen verschil. Trekkend door vernietigde steden en langs vele lijken wist hij na maanden het bevrijdde Rotterdam te bereiken. De lijken deden hem volgens zijn eigen woorden niet veel. Dat waren toch maar Moffen. Ik vond dit hard maar had niet gezien waar zij door hun waanzin gedreven toe in staat waren

Tegenwoordig zouden er hulpverleners klaarstaan, klinieken worden ingericht om te helpen.

Niemand had nog van P.T.S.S. gehoord. Niet zeuren en bouwen.

Iedereen had geleden en vooral niet over praten. Als je er niet over praat bestaat het niet, dacht men toen., en nog steeds. Dat dit veel invloed heeft gehad op zijn functioneren staat voor mij vast.

Echter, het mag nooit een excuus zijn. Maar er mag zoveel niet.

 

                                                                       Peter